KÖŞE YAZILARI

Milli Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Emlak Grup Başkanlığının 06.03.2012 tarihli 1842 sayılı ve “Okullarımızın Mekân Kullanımı” konulu 2012/14 Nolu genelgesi ile okulların mimari projesinde derslik olarak ayrılan mekânların yönetici odası veya idari büro olarak kullanımına son verilmesini, idari büroların 16 metrekare, müdür odaların ise 32 metrekareden büyük olmamasını, idari büroların tek odada toplanmasını, müdür yardımcılarının ise gerektiğinde aynı odayı kullanmasını ve amacı dışında kullanılan dersliklerin tespit edilerek kazanılan yeni dersliklerin 7 Mayıs 2012 tarihine kadar Bakanlığa bir rapor halinde bildirilmesini istemektedir.

Sayın Bakanımız Ömer Dinçer’in imzasıyla illere gönderilen genelgede, mimari projede derslik olarak gösterilen ama yönetici odası olarak kullanılan odaların boşaltılması, müdür odalarının 32 m2'den büyük olmaması ve müdür yardımcılarının tek odada toplanması isteniyor.

Gerekçe olarak da; temel eğitim ve ortaöğretimde okullaşma oranının artışına paralel olarak derslik ihtiyacının her geçen gün arttığını, derslik başına düşen öğrenci sayısının 30’a çekilmesi, eğitim ve öğretimin daha nitelikli ve kaliteli hale getirilmesi için her yıl çok önemli miktarda kamu kaynağının yeni okul ve derslik yapımına tahsis edildiği belirtilmiş, okullarda yapılan incelemelere göre bazı okullarda okul mekanlarının mimari projesine uygun olarak kullanılmadığı, derslik olarak belirlenen yerlerin büro ve müdür odası olarak kullanıldığı vurgulanmıştır.

Kamu yararı, kaynakların etkili ve verimli kullanılması bakımından düşündüğümüzde çok mantıklı görünmekle birlikte; Türk Eğitim Sisteminin kalabalık sınıflar, derslik yetersizliği, ikili öğretim, birleştirilmiş sınıflar, yatılı ve pansiyonlu okulların sorunları, öğretmen açığı, ücretli/sözleşmeli/vekil öğretmen, profesyonel yöneticilerin eksikliği, öğretmenlerin hizmet içi eğitim yetersizliği, öğretmenlerin iş yükü, ekonomik yetersizlikleri, üç başlı denetim yapılanması; okulların yardımcı personel ihtiyacı, eğitim materyallerinin yetersizliği, öğrenci devamsızlıkları, özel eğitim gerektiren öğrenciler; ders program ve kitaplarının çağın gereksinimlerini tam olarak karşılayamaması; okul-veli iletişiminin yetersizliği gibi saymakla bitiremeyeceğimiz nasırlaşmış sorunlar varken yönetici odaları ve bürolara göz dikilmesi sadece pansuman tedbir olur.

İstanbul, Marmara ve Güneydoğu Anadolu illeri dışındaki illerde zaten derslik ve öğrenci sayılarıyla ilgili niceliksel sorunlar çözülmüş görülmektedir.

Bakanlığımızın bu yazısını görünce aklıma büyük şehirlerdeki “BELEDİYE OTOBÜSLERİ” geldi. Özellikle sabah işe gidiş ve akşam eve dönüş saatlerindeki bazen içerden bazen de dışarıdan seyrettiğim görüntüler canlandı. Hepimizin de mutlaka otobüs deneyimi vardır…

İçerden baktığımızda otobüs koltukları tamamen dolmuştur. Ayakta yer bulursanız yine şanslısınız. Ayakta yer bulmadan sonra da kalabalıktan iki ayağımızı yere bırakamadığımız halde, tek ayak destekli yolculuğa devam ederiz.  Yolcuların itişmeleri, sinirlenmeleri, yer kapma yarışları bizim konumuz değil tabii ki.

Dışarıdan baktığımızda ise yine benzer görüntüler… Kapasitesinin üzerinde yolcu almış otobüs, otobüsün tıs… tıs… sesleri, camlardan dışarı anlamsızca bakan mutsuz ve yorgun insanlar, camekanla yolculardan ayrılmış şöför(kaptan) koltuğu, özel otobüslerde de ön kapının girişinden yerleşmiş muavin(ücret toplayıcı-biletçi) koltuğu…

4+4+4 kesintili ve zorunlu 12 yıllık eğitim okullarımızın fiziki yapısına da büyük yükler getirecek. Okulların öğrenci yükünü ayarlamak için bazı tedbirler alınmaya başladı. Bunlardan bir tanesi bahsettiğimiz yönetici odalarından derslik olabileceklerin tespiti ve müdür yardımcılarını aynı odalarda birleştirerek öğrencilere yeni alanlar açılması. Bir başkası da ÖZEL OKULLARA kaydolacak ailelere öğrenci başına verilecek maddi destek. Orta ekonomik durumlu aileleri özel okullara yönlendirerek devlet okullarının yükünü hafifletmek.

İşin şakası bir yana otobüs kaptanlarına: “kaptanım koltuğunu bir-iki beden daha küçültelim de birkaç yolcu daha alalım, ayakta yolcu adedimiz artsın, hatta şu muavinin yerini de iptal edelim de senin yanında ayakta beklesin” mesajı verilmek isteniyor.

Eğitimciler okullarında kantite ve kalitenin artması adına koridor boşluklarından derme çatma yeni mekanlar oluşturup (sığınak, çok amaçlı salon, öğrenci soyunma odası, okul aile birliği odası, veli görüşme odası, görsel sanatlar dersliği, kütüphane, yetişkin eğitimi (YSÖP) sınıfı, özel eğitim sınıfı, destek eğitim odası, proje odası, toplam kalite odası, yardımcı hizmetli odası… gibi mekanlar oluştururken odalarının da derslik yapılması isteği..??? Aslında okullardaki her derslik ve bölüm zaten çok amaçlı kullanılıyor. Müdür odaları; zümre odası, veli görüşme odası, bazen güncel toplantılar odası, kısmen öğretmenler odası olarak da kullanılıyor. Zira müdür yardımcı ve memur odaları da hem öğretmen hem veli görüşme, hem de rehberlik odası olarak da kullanılıyor. Özellikle metropol şehirlerde  60-120 öğretmenli okullarda aynı anda 30 kişinin kullanabileceği öğretmen odaları mevcut. Yani okulların her bölümü öğretmenler odası olarak kullanılıyor. Hatta daha önce yazdığımız “Dersimiz Sigara” yazısında belirttiğimiz gibi sigara içen (içmesini onaylamadığımız) öğretmenler, bu ihtiyaçlarını gidermek için okul bahçesi dışındaki izbe kafe, pastane ve benzeri mekanları “sokak/mahalle öğretmen odaları” yaptılar.

Elbette Bakanlığımız adına derslik ihtiyacının giderilmesi adına dersliklerin yönetici odası olarak kullanılması bizim de tasvip etmediğimiz bir durumdur. Fakat müdür yardımcılarının aynı odalarda bir araya getirilmesi konusunda bizlerin ve eğitim yöneticilerin de kaygıları mevcuttur.

Tereddüt ve kaygılar neler? Deneyim ve duyduklarımızı değerlendirdiğimizde:

Müdür odalarından 32 m2 den büyük olanların dersliğe dönüştürülmesine kimsenin itirazı yok ama müdür yardımcılarının tek odada birleştirilmesinin en az 2 ve 3 katlı olan binalarda öğrencilerin kontrol edilemeyeceği kaygısını doğuruyor. Çünkü müdür yardımcı odaları katlardaki öğrencilerin güvenliği düşünülerek farklı katlarda bulunmaktadır.

Bazı okullarda derslik standardında olmayan 20-30 m2’lik alanlar zaten teknoloji tasarım, özel eğitim, anasınıfı olarak kullanılıyor. Bu tür standardı olmayan yerler de iptal edilecek mi?

Empati kurabilen okul müdürleri zaten sınıftaki öğrenci sayılarının fazlalığından derslik niteliğinde odaları kullanmıyorlar. Odaları küçük.

Okul yöneticilerinin çoğunluğu müdür odasının olup olmamasının önemli olmadığını belirtiyorlar. Yeter ki okullarına yeteri kadar yardımcı hizmetli personel ya da ödenek verilmesini istiyorlar. Biz kendimize oturacak yer buluruz, yeter ki güvenlik, temizlik sorunlarımız çözülsün diyorlar.

Özellikle eski okulların yerleşim planlarının bulunamadığı, bulunan yerleşim planlarının ise okul yapısına tam uymadığı, okul mekanlarında yıllardır yapılan değişikliklerle asıl planın tamamen değiştiği belirtilmektedir.

Son olarak; umarız 4+4+4=12 yıllık zorunlu eğitim planlaması yapılırken eğitim sistemimizin niceliksel ve niteliksel sorunları tedrici ve bilinçli bir şekilde çözülür, çocuk ve gençlerimiz sıkışık-yapışık belediye otobüslerinden kurtulur; teknolojik, ferah, nitelikli metro ya da hızlı trenlerde hatta uçaklarda seyahat ederler!..