Her hükümet döneminde bütün bakanlıklarda olduğundan daha fazla bizim Bakanlığımız Milli Eğitim’de de bir çok proje geliştirilir. Bunlar Avrupa Birliği, Dünya Bankası gibi uluslar arası kuruluşlarla işbirliği içinde olduğu gibi yerel kuruluşlar ve ya sivil toplum örgütlerinin desteğiyle yapılmaya çalışılır. Projeyi başlatanlar yaptıkları projeleri anlata anlata bitiremezler. Onlar için adeta süper buluşlardır. Zannedersiniz Türkiye’de bütün eğitim problemlerini çözecekler, her şey yerli yerine oturacaktır. Bu arada Bakanlığın geçmişte yapılan bütün projelerinin üzerine sünger çekilir. Sadece uluslar arası kuruluşlarla olan bazı projeler devam ettirilir ama gönülsüzdür. Ya da kendileri bu projeleri yeniden tamamlıyorlarmış gibi anlatırlar.
Aşağıda Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye: Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı’ndan alınan bilgilere göre tamamlanan, devam eden ve başlayacak (hepsi başlamış görünüyor) projelerin adları görülmektedir.
TAMAMLANAN PROJELER
Endüstriyel Okullar Projesi |
1982-1985 |
Yaygın Mesleki Eğitim Projesi |
1987-1995 |
Millî Eğitimi Geliştirme Projesi |
1990-1997 |
Karayolları Güvenliği ve Trafik Eğitimi Projesi |
1996-2002 |
Temel Eğitim Projesi – Faz I |
1999-2004 |
Eğitim Çerçeve Projesi – Faz I |
2002-2006 |
Temel Eğitim Projesi, Faz – II |
2002-2007 |
Temel Eğitime Destek Projesi |
2002-2007 |
Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi |
2002-2007 |
Mesleki ve Teknik Eğitimin Modernizasyonu Projesi |
2003-2007 |
İnsan Kaynaklarını Mesleki Eğitim Yoluyla Geliştirme Projesi |
2008-2010 |
MEB Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi |
DEVAM EDEN PROJELER
Orta Öğretim Projesi (OÖP) |
2006-2011 |
Eğitim Çerçevesi Projesi, Faz II |
2007-2010 |
Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Operasyonu I |
2009-2011 |
Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi |
2009-2012 |
Özellikle Kız Çocuklarının Okullaş. Art. Operasyonu I |
2009-2010 |
Özel Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi |
2010-2013 |
Okul Afet ve Acil Durum Yönetimi Projesi |
2010-2012 |
BAŞLAYACAK PROJELER
Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele Projesi |
2010 |
Eğitimde Cinsiyet Eşitliğinin Desteklenmesi Projesi |
2010 |
İlköğretimde Devamsızlığı ve Okul Terklerini Önleme Projesi |
2010 |
Türkiye’de Mes. ve Tek. Eğitimin Kalitesinin Geliş. Operasyonu |
2011 |
Demokratik Yurttaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Projesi |
2010 |
Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşmasının Art. Operasyonu – II |
2011 |
Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Operasyonu – II |
2011 |
Kaynak:(http://wbeeeuproject.org/index.php?option=com_content&view=article&id=63&Itemid=53&lang=tr)
Tamamlanan projeler incelendiğinde acaba kaç proje %100 başarıyla tamamlanmıştır? %100 yani sıfır hata ile projelerin gerçekleşme düzeyi bilimsel olarak da çok mümkün değildir. Çünkü her projeye subjektiflik karışır, sosyal bilimler ile ilgili araştırmalarda olduğu gibi mutlaka yanılma payı vardır. Kısaca bu projelerin %70 gerçekleşme düzeyleri bile başarı sayılır. Kabataslak tabloları incelersek; Tamamlanan Projeler içinde görülen Temel eğitim ve mesleki eğitimle ilgili sıkıntılar hala devam etmektedir. Devam eden projeler bakarsak; Kız çocuklarının okullaşma oranlarının artırılması operasyonu ne derece başarılıdır? Okulöncesiyle ilgili fiziki yapı yetersizliği, veli bilinçsizliği gibi sorunlar hala devam ediyor görünmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığımızın ortalama olarak bütün projelerin uygulama düzeyleri proje yönetimleri tarafından değerlendiğinde uygulama düzeyleri %40 çıkmaktadır. %40 uygulama düzeyleri genellikle de başarı sayılmaktadır. Tabii ki daha yüksek ya da daha düşük oranlar gibi istisnai sonuçlar da çıkmaktadır.
Bütün bunları bu düşünceleri neden paylaşıyoruz? Aklımıza gelen ilk düşünceler; güncel projeler olan FATİH Projesi, Okullar Hayat Olsun Projesi, öğretmen/yönetici niteliğinin artırılmasıyla ilgili karar ve projelerin de 5 yıl ya da 10 yıl sonra hatırlanması zor olan nostaljik ve öksüz projeler olmamasıdır. Tek isteğimiz; zamana yayılarak, akılcı ve gerçekçi planlar dahilinde tedrici adımlarla gerçekleşmesini görmektir.
2000 yılı öncesi aklıma gelen projelerden hatırladıklarımı sayarsam: LİMME (lise mezunlarını meslek edindirme), Ders Geçme ve Kredili Sistem, MLO/Müfredat Laboratuvar Okulları, METGE (hala da başka şekillerde devam eden, mesleki eğitimi geliştirme projesi), 1997 de 55. Hükümet Projesi olan “Eğitimde Çağı Yakalama 2000 Projesi” gibi tamamlanmadan hep yarım kalmış ÖKSÜZ PROJELERdir.
Milli Eğitimi Geliştirme Projesi kapsamındaki “Müfredat Laboratuvar Okulları” uygulaması eksikliklerine rağmen ders programlarının ilk uygulandığı, yeni öğretim yöntem ve tekniklerinin denendiği ve başarılı olanların diğer okullarda da yaygınlaştırıldığı çok güzel örneklerden biriydi. Öksüz bile kalamadan öldü gitti. Ders Geçme Kredili Sistem yine eksiklerine rağmen çok iyi uygulanmaya başlanmış bir uygulama iken uçtu gitti. Şimdi hala bu sisteme benzer sistemler Bakanlığımızın çalışmaları arasında görünmektedir.
Hele hele “Eğitimde Çağı Yakalama 2000 Projesi” vardı ki, okuyanı heyecanlandırıyordu. Belki çoğumuz adını bile duymadık! Bu projeye göre: 2000 yılına kadar birleştirilmiş sınıf uygulaması kalkıyor, ikili öğretime son veriliyor, derslikteki öğrenci sayıları 30’a düşüyor, okulların fiziki yetersizlikleri tamamen gideriliyor gibi adını hatırlayamadığım çok güzel hedefler vardı.
2012 yılındayız. İkili öğretim devam ediyor, birleştirilmiş sınıf uygulaması devam ediyor, sınıflar hala 40-70 arası…
Politik tercihlerin etkisiyle kuruyan, yok olan projeler adıyla kalıyor. Ulusal kaynaklarımız hala boş yere yok olup gidiyor.
Son söz: Lütfen artık yukarıda adlarını saydığımız hiçbir projemiz, hedefimiz ÖKSÜZ kalmasın…
Hasan YÜKSEL |
Müfettişler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi |