2008 bütçe tasarısı dün TBMM Genel Kurulu’na geldi. Tasarıya göre sınır ötesi harekata rağmen eğitime savunma harcamalarının iki katı kaynak ayrılacak.
2008'de toplam yatırımlar ise 155 milyar YTL'yi bulacak
TBMM Genel Kurulu'nda görüşmelerine dün başlanan 2008 mali yılı bütçesi ile Türk ekonomisi, gelişmiş ekonomilere bir adım daha yaklaşacak. Türk ekonomisinin kalkınması, istihdamın artırılmasının öncelik olarak belirlendiği 2008 yılı bütçesi ile ekonomi yüzde 5.5 oranında büyüyecek. Bütçeye göre GSMH 716.6 milyar YTL'ye ulaşacak ve kişi başına düşen milli gelir de 7 bin dolara yükselecek. Son beş yılda Türk ekonomisinde yaşanan yüksek büyüme, 2001 yılında yaşanan ekonomik krizin yaralarının sarılmasını sağladı. 2002 yılında 2 bin 598 dolar olan kişi başına gelir, 2007 yılı sonunda 6 bin 619 dolara ulaşacak. 2008 yılı sonunda ise 7 bin dolar ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine yükselecek.
YÜKSEK BÜYÜMEYE DEVAM
1993-2002 yılları arasında ortalama olarak yüzde 2.6 oranında büyüyen Türk ekonomisi, son beş yıldır ardı ardına rekor büyümelere imza attı. 2003-2006 döneminde ekonominin ortalama büyümesi ise yüzde 7.3 oldu. Bütçe verilerine göre yüksek büyümeye gelecek yıl da devam edilecek. 2008 yılı bütçesi ile ekonominin yüzde 5.5 oranında büyümesi hedefleniyor. 2008 yılı bütçesi ile yatırımların daha yüksek seviyelere taşınması ve istihdamın artırılması da amaçlanıyor. 2002 yılında 47 milyar YTL olan sabit sermaye yatırımları 2008 yılı bütçesiyle birlikte 155 milyar YTL'ye yükselecek..
EĞİTİME BÜYÜK KAYNAK AYRILDI
2008 yılı bütçesinden, kamu kurumlarına ayrılan ödeneklerde, eğitim, sağlık ve yatırım kriterlerine ağırlık verildi. Bütçeden, Milli Savunma Bakanlığı'na 13.2 milyar YTL'lik ödenek ayrılırken, Milli Eğitim Bakanlığı'na ise savunmaya ayrılan ödeneğin yaklaşık iki katı oranında yani 22.9 milyar YTL'lik ödenek ayrıldı. Yine yatırımcı kuruluşların başını çeken Karayolları'na 3.3 milyar, DSİ'ye 3.7 milyar YTL ödenek ayrıldı. 2008 bütçe tasarısına göre, genel bütçeli kurumlara 218 milyar 44 milyon, özel bütçeli kurumlara 13.9 milyar, düzenleyici ve denetleyici kurumlara 1.7 milyar YTL ayrıldı. Özel bütçelere Hazine yardımı 10.4 milyar YTL olarak belirlendi. 2008 bütçesinde merkezi yönetim kuruluşları içinde en yüksek payı, 62.1 milyar YTL ile Hazine aldı. Hazine'yi 38.2 milyar YTL ile Maliye Bakanlığı izledi. Çalışma Bakanlığı 28.9 milyar YTL, Milli Eğitim Bakanlığı 22.9 milyar YTL, Milli Savunma Bakanlığı 13.2 milyar YTL ile yüksek ödenekli diğer kuruluşları oluşturdular.
2008 YILI VERGİ GELİRLERİ
Gelir Vergisi: 38.1 milyar YTL
Kurumlar Vergisi: 14.5 milyar YTL
Dahilde Alınan KDV: 17.7 milyar YTL
Özel Tüketim Vergisi: 44.7 milyar YTL
Motorlu Taşıtlar Vergisi: 3.9 milyar YTL
BSMV: 4 milyar YTL
Harçlar: 5.4 milyar YTL
Damga Vergisi:
4.2 milyar YTL
2008 YILI MALİ POLİTİKA İLKELERİ
Tesis edilen mali disiplini devam ettirmek
Enflasyonla mücadele politikasını desteklemek
Kamu borç stokundaki düşüş eğilimini devam ettirecek bir faiz dışı fazla gerçekleştirme
Faiz giderlerinin bütçe üzerindeki
baskısını hafifletmek
Bütçe harcamalarını sağlam gelir
kaynaklarıyla karşılamak
Kamu harcamalarının kalitesini artırmak
Makro ekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir
kalkınmayı sağlamak
Hesap verebilirliği ve mali
saydamlığı güçlendirmek
Verimliliği ve üretimi teşvik edici bir tarımsal destekleme politikası oluşturmak
Sosyal politika ve programlarla gelir düzeyi düşük kesimleri desteklemek
Kırsal kesimin alt yapısını güçlendirmek
FAİZLER DÜŞECEK
2008 yılı bütçesi ile, faizlerin ve faizlere ödenen kaynağın daha da aşağıya çekilmesi amaçlanıyor. 2001 yılı krizinin ardından, bütçede vergi gelirlerinden elde edilen gelir, faiz ödemelerini bile karşılamaz hale gelmişti. Bugün ise, faiz ödemeleri bütçe gelirlerinin sadece yüzde 25'ine karşılık geliyor. Bütçeden faizlere 56 milyar YTL'lik ödenek aktarılması planlanırken, bütçenin vergi gelirleri ise 204.6 milyar YTL olması hedeflendi. 2008 yılı bütçesi ile, piyasalarda yaşanan dalgalanma nedeniyle istenilen düzeyde gerilemeyen faizlerin daha da aşağıya inmesi bekleniyor. Faizlerin tek haneli rakamlara düşürülmesi, enflasyonun da yüzde 4 olması hedefleniyor.
SOSYAL GÜVENLİĞE 37 MİLYAR YTL
Bütçe giderleri: 222.6 milyar YTL
Bütçe gelirleri: 204.6 milyar YTL
Bütçe açığı: 18 milyar YTL
Faiz dışı fazla: 38 milyar YTL
Personel gideri: 48.7 milyar YTL
Devlet primi gideri: 6.4 milyar YTL
Faiz giderleri: 56 milyar YTL
Cari transferler: 69.2 milyar YTL
Borç verme: 3.9 milyar YTL
Yedek ödenek: 1.3 milyar YTL
Sosyal güvenlik kurumlarına: 37 milyar YTL
Mahalli idarelere: 15.1 milyar YTL
Fonlara: 3.6 milyar YTL
Tarımsal destekleme: 5.4 milyar YTL
Öğrenim bursları: 1.5 milyar YTL
BÜTÇEDEN KİME NE KADAR PARA AYRILDI?
Başbakanlığa 1 milyar 666 milyon 210 bin YTL pay ayrılırken, Yargıtay'ın bütçesi 47 milyon 454 bin YTL, Danıştay'ın 38 milyon 936 bin YTL, Sayıştay'ın ise 90 milyon 202 bin 350 YTL olarak gerçekleşecek.
Bu çerçevede MİT Müsteşarlığı'na 423 milyon 557 bin YTL, MGK Genel Sekreterliği'ne 11 milyon 36 bin YTL, Basın-Yayın ve Enformasyon'a 58 milyon 991 bin YTL ödenek ayrılırken, Devlet Personel Başkanlığı 9 milyon 578 bin YTL, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu ise bütçeden 10 milyon 970 bin YTL pay aldı.
2008 yılı bütçesinde genel bütçeli kurumlara 218 milyar 44 milyon 132 bin, özel bütçeli kurumlara 13 milyar 941 milyon 949 bin, düzenleyici ve denetleyici kurumlara ise 1 milyar 729 milyon 688 bin YTL kaynak aktarıldı.
2008 YILI MAKRO BÜYÜKLÜKLERİ
GSMH: 716 milyar 596 milyon YTL
Büyüme Oranı: Yüzde 5.5
Yıl sonu TÜFE: Yüzde 4
İhracat: 117 milyar dolar
İthalat: 182 milyar dolar
Kişi başına gelir: 7 bin dolar
Satın alma paritesine göre kişi başına gelir: 10 bin 600 dolar
HÜSEYİN ÖZAY