Saf Madde ve Karışım ve çözelti Nedir? - (Tüm Sınıflar Fen ve Teknoloji Etkinlik )

Saf Madde ve Kar���m ve Çözelti Nedir?

        Su ve �eker saf maddedir.Tuzlu su, �ekerli su ve ayran ise kar���md�r. Limonata kar���md�r; çünkü içinde �eker, su ve limon suyu vard�r. Su saf maddedir. Çünkü içinde kendisinden ba�ka bir madde yoktur. Limonata örne�inde oldu�u gibi iki ya da daha fazla maddenin özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunmalar� ile olu�an maddeye kar���m denir.
Kar���mlar kendilerini olu�turan maddenin özelli�ini ta��r. Kar���m� olu�turan maddelerin miktar� her oranda olur. Örne�in ayran, yo�urt ve sudan meydana gelen bir kar���md�r. Bir ölçü yo�urdun içine istersek iki, istersek üç ölçü su koyabiliriz.
 Çözeltiler kat� s�v� yada gaz bir maddenin bir s�v� içerisinde da��lmas� sonucu olu�an saydam s�v� kar���mlar�na çözelti denir. �ekerli ve tuzlu su, maden suyu, gazl� içecekler, deniz suyu çözeltilere örnektir. �eker, tuz gibi maddeler suda erimezler, çözünürler
B�LEL�M
Deniz suyu bir çözeltidir. Fakat tüm denizlerde tuzluluk oran� ayn� de�ildir. Örne�in Akdeniz Karadeniz’e göre daha tuzludur. Bunun nedeni Akdeniz’de buharla�man�n, Karadeniz’de ise ya���lar�n fazla olu�udur.

A)Saf Maddeler

* Çevremizdeki baz� maddeler saf durumundad�r. �çlerinde kendinden ba�ka madde bulunmayan maddelere saf maddeler denir..Saf maddeler 2 grupta toplan�r.

1)Elementler
2)Bile�ikler

Bunlar� aç�klayal�m;

1)Elementler:Tanecikleri ayn� cins atomlardan olu�an maddelere ELEMENT denir.Örne�in; havadaki oksijen, azot, helyum gibi maddeler elementtir.Kükürt,�yot,LKalsiyum,hidrojen,demir,alt�n gibi maddeler birer elementtir.

2)Bile�ikler: En az 2 farkl� atomun birle�mesiyle olu�an maddelerdir. Örne�in; su,ya�,alkol,�eker,yemek tuzu,karbondioksit,çama��r sodas�….vb.

NOT:Süt; su ,�eker,protein,ya� gibi besinlerin kar���m�ndan olu�ur.Saf süt deyimi; ste ba�ka maddeler kat�lmad���n� belirtir.

B)Kar���mlar

* Çevremizdeki bir çok madde kar���mlar halindedir. Birden çok saf maddelerin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle olu�an maddelere kar���m denir. Toprak, �ekerli su, limonata, ayran, ekmek, süt, reçel, bal, hava, deniz suyu, harç kar���md�r.

* Kar���mlar 2 gruba ayr�l�r.

1)Homojen kar���mlar
2)Heterojen kar���mlar

Bunlar� aç�klayal�m;

1)Homojen Kar���mlar:Her yan� ayn� özelli�i göstermeyen kar���mlar�d�r.

2)Heterojen Kar���mlar:Her yan� ayn� özelli�i gösteren kar���mlard�r.Heterojen Kar���mlar birbiri içinde çözünmeyen kar���mlard�r.Ayran,süt,toprak,bulut,sis,çamurlu su….vb.Heterojen Kar���mlar�n en önemli özellikleri �unlard�r;

* Saydam De�ildir.
* Bekletildiklerinde maddelerin biri ya da birkaç� dibe çökebilir.
* Süzgeçten geçirildi�inde maddeler birbirinden ayr�l�r.
C)Çözeltiler ve Çözünme Olay�

* Kat� s�v� ya da gaz bir maddenin bir s�v� içerisinde da��lmas� sonucu olu�an saydam s�v� kar���mlar�na çözelti denir.
* �ekerli ve tuzlu su, maden suyu, gazl� içecekler, deniz suyu çözeltilere örnektir. �eker, tuz gibi maddeler suda erimezler, çözünürler
* Her çözeltide çözen (çözücü) ve çözünen madde vard�r.
* �ki maddeden birinin di�erinin içine da��larak gözden kaybolmas�na Çözünme denir.
* Her maddede çözen (çözücü) ve çözünen maddeler vard�r.
* Çözeltilerin ba�l�ca ellikleri �unlard�r;

- Homojendir (ayn� özellikte)
- Saydamd�r
- Çözünen madde gözle görünmez
- Çözelti dinlendirilse de çözen ve çözünen maddeler birbirinden ayr�lmazlar.

* Çözünen maddesi az olan çözeltilere seyreltik, çözünen maddesi çok olan çözeltilere deri�ik denir.
* Örne�in; demli çay aç�k çaya göre deri�ik çözeltidir.
* Üç �ekerli çay bir �ekerli çaya göre daha deri�iktir.
* Tuz yönünden Akdeniz’in suyu Karadeniz’in suyundan daha deri�iktir.
* Seyreltik bir çözeltiye;

-Çözünen madde eklenirse,
-Is�t�larak buharla�t�r�l�rsa

De�i�ik çözelti halini al�r.