Teknoloji Nedir 2 - (öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme Eğitim Bilimleri )

��RET�M TEKNOLOJ�LER� VE MATERYAL GEL��T�RME DERS� �DEV�

KONU:Teknoloji

HAZIRLAYANLAR:

Abdullah KAYA          0206.00002

Mustafa ALT�NC�K    0206.00027

Alper ATE�                 0206.00034

TEKNOLOJ�[*]

�nsan yery�z�nde ilk var oldu�u andan itibaren di�er canl�lardan farkl� olarak bilgi �retmi�, bunu ait oldu�u toplumun di�er bireyleriyle payla�m�� ve bilgileri bir yolla kendisinden sonraki nesillere aktarabilmi�tir. Homo Erectus’un ate�i bulmas�yla e�itim teknoloji ile bulu�mu�tur. Ate� sayesinde insanlar �s�nm��lar, yemeklerini pi�irmi�ler… K�sacas� �a��n en �nemli bulu�unu bulmu�lar ve bunu kaybetmemek i�in ellerinden gelenleri yapm��lard�r. �nceleri bunu s�nd�rmemeyi denemi�ler b�yle olamayaca��n� anlad�klar� andan itibaren �e�itli ��z�m �nerileri geli�tirmi�ler. Mermerler ile ate�i yakmay� ��renmi�ler ve bunu di�er insanlara da ��retmi�ler.

          Bilginin aktar�m� uzun s�reler boyunca g�rerek ya da izleyerek geli�tirilen yap�lar�n (ev aletlerinin yap�m�, avlanma gibi) s�zel olarak bir sonraki ku�a�a aktar�lmas� �eklinde olurken, n�fusun artmas� toplum yap�s�n�n karma��kla�mas� ve dillerin geli�mesiyle yaz�l� aktar�ma d�n��m��t�r. Tabi ki bu aktar�m yaz�n�n icad�ndan sonra ger�ekle�mi�tir. Yaz�n�n icad�ndan �nce edindikleri bilgileri s�zl� olarak aktar�yorlard�. Ama bu yaz�l� metinler kadar kal�c� de�ildi. �stelik ��renilen bilgilerle sadece kendi �evrelerini ayd�nlatabilirlerdi. Yaz�n�n icad�ndan sonra bilgiler yaz�larak kal�c�l�k sa�lanm�� olur. Daha sonralar� matbaa da icat edilince kitaplar yaz�lmaya ba�land�. Kitaplar�n ortaya ��kmas�yla bilginin kal�c�l��� sa�land��� gibi aktar�m yolu da geni�lemi�tir. Bilgilerden sadece o �evredeki insanlar de�il di�er �evredeki insanlar da yararlanabilir duruma geldiler.

         Bilginin �o�alarak artmas� ve karma��kla�mas� usta e�iticilerin ortaya ��kmas�na neden olmu�tur. Bu konudaki en �zg�n �rnekler Eski Yunan’daki d���n�r-��renci ikilisidir. Eski Yunan sitelerinde ortaya ��kan ve usta-��rak ili�kisi �eklindeki bilgi aktar�m� kitab�n ortaya ��kmas�yla b�y�k bir de�i�im ge�irmek durumunda kalm��t�r. D���nce ve tecr�belerin kitap i�inde toplanmas�yla ��reticinin olmad��� ortamlarda da ��renme ger�ekle�meye ba�lam��t�r. Ayr�ca, bu t�r yaz�l� kaynaklar sayesinde olu�turulan bilginin yeni nesillere aktar�lmas� daha kolay olmu�tur. Kitap ve di�er yaz�l� kaynaklar sayesinde bilgi birikimi artarken ��renciler ��reticilerinin fikirlerini di�erleriyle kar��la�t�rma �ans�na da kavu�mu�lard�r. Yani, ��retici birinci ve tek kaynak olmaktan ��km��, e�itimi y�nlendirici ve destekleyici bir kimlik kazanmaya ba�lam��t�r. Buna paralel olarak kitap ve di�er yaz�l� kaynaklar yoluyla e�itimin y�z y�ze ger�ekle�mesi zorunlulu�u da ortadan kalkm��t�r.

Bu radikal de�i�imi takip eden d�nemler boyunca e�itim konusunda �ok b�y�k de�i�iklikler olmadan g�n�m�ze kadar gelinmi�tir. G�n�m�zde ise e�itimin yeniden �ok radikal di�er bir d�n���mle kar�� kar��ya oldu�u konusunda g�r��ler ileri s�r�lmektedir. Bu de�i�ikli�in temelinde e�itimde teknolojinin, �zellikle bilgisayarlar�n kullan�m�d�r. Ancak bu konuda bir tak�m kavramalar�n olu�turulup kullan�lmas� s�ras�nda �ok dikkatli olmam�z gerekmektedir. E�itimde bilgisayar kullan�m�n�n bilgiye ula��m ve bilgilerin iletimi konusunda b�y�k kolayl�klar sa�layaca�� kesindir. Bununla birlikte g�n�m�ze kadar ba�ar�yla uygulanan ��renci-��retmen modelinde �ok fazla bir de�i�im yapamayaca�� a��kt�r. Ba�ka bir deyi�le, bilgisayarlar�n ��reticilerin yerini alaca�� fikri kula�a ho� gelse de yak�n bir gelecekte hala hayal olarak kalmaya devam edecektir. Bu konu hakk�nda de�i�ik fikirler vard�r. �rne�in ��man’a g�re gelece�in e�itim sisteminde muhtemelen e�itim teknolojisinin kuramsal boyutunda meydana gelebilecek geli�meleri sekiz maddede k�saca ��yledir.

1.      M�ltimedya ��renme kaynaklar�na bilgi otobanlar� sayesinde d�nyan�n her yerinden rahatl�kla ula��labilecek

2.      ��retmenlerin rolleri de�i�ecek. ��retmenler ��renme-��retme ortamlar�nda daha �ok rehber ve yol g�sterici konuma gelecek.

3.      ��rencilerin rolleri de�i�ecek. ��renciler gereksinimi olan bilgileri kendileri belirleyecek ve bununla ilgili kaynaklara bilgi otobanlar�ndan ula�maya �al��acak.

4.      E�itim ya�am boyu devam edecek, insano�lu ya�am� boyunca e�itimini devam ettirecek.

5.      Bug�n var olan okul kamp�sleri belki de ortadan kalkacak, okullar tamamen sanal ortamlara ta��nacak.

6.      G�n�m�zde var olan e�itim d�zeyleri ortadan kald�r�lacak, insanlar ya�amalar�n�n her d�zeyinde farkl� s�n�flarda bulunabilecek.

7.      ��renme-��retme kuramlar� ve y�ntemleri tamamen de�i�ecek. Geli�tirilen her bili�im teknolojisine uygun olan kuramlar ve y�ntemler geli�tirilecek.

8.      E�itimde bireysel e�itim �n plana ��kacak. Di�er taraftan insano�lu di�er arkada�lar� ve ��retmenleriyle bilgi otobanlar� ile ileti�im kuracak.

 Burada �nemle �zerinde durulmas� gereken konu bilgisayarla�man�n bilgiye eri�imi ve kullan�m� �ok kolayla�t�raca�� fakat etkili kullan�m i�in iyi e�itilmi� e�itimcilerin yerini tutamayaca��d�r. Dolay�s�yla, bu sistemin en etkili olarak kullan�m� ancak bilgili, teknolojiyi kullanma konusunda iyi yeti�tirilmi� e�iticilerin yol g�sterici rol�n� oynad��� e�itim/��retim ortamlar�n�n yarat�lmas�yla m�mk�n olabilecektir. Bu yaz�n�n amac�, e�itimde teknoloji kullan�m� konusunda olu�abilecek yanl�� anlamalar� ortadan kald�rmaya yard�mc� olmakt�r. Bu amaca ula�mak i�in bundan sonraki ya�ant�m�zda s�ras�yla, teknolojinin e�itimde kullan�m�n�n tarih�esinden yola ��karak di�er d�nya devletlerinde teknolojinin e�itim ortamlar�na girmesi s�ras�nda edindikleri tecr�belerinde g�z �n�nde bulundurularak aktar�lmas� ve en son olarak da �lkemizde bu tecr�belerin �����nda teknoloji ve e�itim alanlar�nda neler yap�lmas� gerekti�inin tart���lmas� ve ��kacak ��z�mlerin uygulanmas� gerekmektedir.

TEKNOLOJ�N�N �E��TL� TANIMLARI

              Yukar�da k�saca teknolojinin tarihsel geli�im s�recinden bahsettik. Bu tarihsel geli�im s�recinde hat�rlayacaks�n�z ki ate�in nas�l bulundu�undan, insanlar�n bunu nas�l ve nerelerde kulland���ndan ve di�er nesiller nas�l aktard���ndan bahsettik. T�m bu anlatt�klar�m�z�n sonucunda muhakkak ki kafan�zda bir teknoloji tan�m� olu�mu�tur. Ancak biz yinede bu kavram ve kavram� ilgilendiren bran�larda konular�nda uzman ki�ilerce yap�lm�� teknoloji tan�mlar�n� size vermek istedik. Bu tan�mlardan bir k�sm� sadece teknolojiyi a��klarken bir k�sm� da teknolojiyi e�itimle ili�kilendirerek anlatm��t�r. Bu tan�mlardan baz�lar� a�a��daki gibidir;

1. Alkan’a g�re teknoloji genel anlamda kazan�lm�� yeteneklerin i�e ko�ulmas�yla do�aya egemen olmak i�in gerekli i�levsel yap�lar olu�turmad�r.
2. Simon’a g�re teknoloji, insan�n bilimi kullanarak do�aya �st�nl�k kurmak i�in tasarlad��� rasyonel bir disiplindir (Simon, 1983, s.173).
3. Mc Dermott’a g�re teknoloji, somut ve deneysel anlamda temel olarak teknik y�nden yeterli k���k bir grubun �rg�tl� bir hiyerar�i yard�m�yla b�t�n�n geri kalan� (insanlar, olaylar, makineler vb.) �zerinde denetimi sa�lamas�d�r (McDermott, 1981, s.142).
4. Paul Saetller teknolojiyi ��yle tan�mlamaktad�r: "Teknoloji (Latince texere fiilinden t�retilmi�tir; �rmek, olu�turmak (construct) anlam�na gelir) bir�oklar�n�n d���nd��� gibi makine kullanmak de�ildir. Teknoloji, bilimin uygulamal� bir sanat dal� haline d�n��mesidir. Uygulamal� sanat terimi Frans�z sosyolog Jackques Ellul taraf�ndan kullan�lm�� ve k�saca technique olarak isimlendirilmi�tir. O, teknolojiyi bir technique uyar�nca yap�lm�� bir makine olarak g�rm�� ve bu technique'nin ancak k���k bir b�l�m�n�n makine taraf�ndan ifade edilebildi�inden bahsetmi�tir. Belirli bir teknik sayesinde sadece makinenin de�il, bu makineye ait ��retimsel uygulamalar�nda ger�ekle�tirilebilece�inden s�z etmi�tir. Sonu� olarak davran�� bilimi ile ��retim teknolojileri aras�ndaki ili�ki, do�al bilimlerle m�hendislik teknolojisi aras�ndaki ya da biyoloji ile sa�l�k teknolojisi aras�ndaki ili�kiyle benzer hatta ayn�d�r" (Saettler, 1968, ss. 5-6).
5. �nl� bir e�itim teknolo�u olan James Finn teknolojiyi tan�mlarken ��yle demektedir: "Makine kullan�m�n�n yan� s�ra teknoloji, sistemler, i�lemler, y�netim ve kontrol mekanizmalar�yla hem insandan hem de e�yadan kaynaklanan sorunlara, bu sorunlar�n zorluk derecesine, teknik ��z�m olas�l�klar�na , ve ekonomik de�erlerine uygun ��z�m �retebilmek i�in bir bak�� a��s�d�r" (Finn, 1960, s.10).
6. Bilim ve teknolojinin farkl�l���n� belirtmek i�in ilk n�kleer denizalt�y� yapan ve serbest bir e�itim ele�tirmeni olan Amiral Hyman Rickover ��yle s�yl�yor: "Bilim ve teknoloji birbirine kar��t�r�lmamal�d�r. Bilim do�adaki g�r�ng�lerin (fenomenlerin) g�zlenerek, zaten var olan do�ru ve ger�eklerin ortaya ��kar�lmas� ve bu g�zlemler sonucunda elde edilen verilerin d�zenlenerek ger�eklerin ve bunlar aras�ndaki ili�kilerin ortaya konuldu�u teorilerin olu�turulmas�d�r. Teknoloji asla bilim i�in bir otorite olamaz. Teknoloji insan akl�n� ve v�cudunu g��lendirmek, �st�n k�lmak i�in geli�tirilecek aletler, teknikler , ve y�ntemler �zerinde durur. Bilimsel y�ntem insan fakt�r�n�n tamamen d��lanmas�n� gerektirir, ��yle ki; ger�e�i arayan kimse, kendinin ya da di�er insanlar�n ho�lanaca�� veya sevmeyece�i �eylerle, pop�list de�erlerle ve herhangi bir ��kar u�runa �al��maz. Di�er yandan teknoloji fikir (bilim) de�il de hareket oldu�undan, e�er insani de�erler g�z ard� edilirse tamam�yla tehlikeli bir sonuca da yol a�abilir (Knezevich & Eye, 1970, s.17).