Alan değişikliği nedir? Nasıl yapılır?

Öğretmen adayları ve öğretmenlerin; mezun oldukları lisans düzeyindeki Yükseköğretim programına bağlı olarak atanabilecekleri alanlardır.

Yan Alan nedir?

Öğretmen adayları ve öğretmenlerin; yükseköğrenimlerinde alanlarına ek olarak aldıkları ve diplomalarında yer alan öğrenim programını veya farklı bir alanda yüksek lisans üzerine yapılan doktora eğitimi programıdır.

Aylık Karşılığı Ders nedir?

Öğretmenlerin atandıkları alanlar ve yan alanları ile ekli çizelgede "Aylık Karşılığı Okutacakları Dersler" sütununda gösterilen dersler ve yeterliliği Kurulca kabul edilen yurt içi ve yurt dışı hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirildikleri alanlardaki derslerdir.

Çizelge nedir?

Öğretmen adayları ve öğretmenlerin, atanabilecekleri öğretmenlik alanları ile bu alanlara atanabilmek için mezun olmaları gereken yükseköğretim programlarını ve bu alanlara bağlı olarak aylık karşılığı okutacakları dersleri gösteren çizelgedir.

Öğretmen Olarak Atamaya Esas Alanlar, Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutulacak Dersler Nasıl belirlenir?

Öğretmen olarak atanmaya esas alanlar, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yükseköğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları dersler 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge’ye göre belirlenir.

Hangi öğretmenler alan değişikliğiisteğinde bulunabilirler?

Talim ve Terbiye Kurulu, öğretmen atamalarına temel oluşturan ve hangi bölüm mezunlarının öğretmen olarak atanabileceğini ve öğretmenlerin aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge’ye göre, geçebileceği “alan”a kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen “alan”lara, “Alan değişikliği” isteğinde bulunabileceklerdir.

Öğretmenler her istediği zaman alan değişikliği isteğinde bulunabilir mi?

Öğretmenler istedikleri zaman alan değişikliği isteğinde bulunamazlar. Bu işlem için Bakanlığın “Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu” yayınlayarak ilana çıkması gerekmektedir.

Öğretmenler hangi alanlara alan değişikliği başvurusunda bulunabilirler?

MEB tarafından “Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu” yayınlanarak ilana çıkıldığında bu kılavuz da alan değiştirilecek alanlar ilan edilmektedir.

Alan değiştirme işlemlerinde hangi kriterler göz önünde bulundurulur?

a) Öğretmenlikte adaylığın kalkmış olması,

b) Eğitim kurumlarının atama yapılacak alanlarda, norm kadro açığının bulunması,

c) Atamalarda, hizmet puanı üstünlüğü esas alınmaktadır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda öğretmenlikteki hizmet süresi daha fazla olana öncelik verilir.

Görev yeri değişikliği gerçekleştirilen öğretmenler alan değişikliğine başvurabilirler mi?

İl içi ve iller arasında görev yeri değişikliği gerçekleştirilen öğretmenler, atandıkları yerde göreve başlamış olmak kaydıyla alan değişikliği isteğinde bulunabileceklerdir.

Resen alan değişikliği yapılabilir mi?

80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının “Dersi Kaldırılan veya İstihdam Alanı Daralan Öğretmenler” başlıklı 13. maddesindeki; “Dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.

İstihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine istekleri de dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanırlar. Bunlardan mezuniyeti birden fazla alana kaynak teşkil edenlerin alan değişiklikleri görevli oldukları yerlerde mezuniyetlerine göre atanabilecekleri alanlardaki öğretmen ihtiyacı ve tercihleri de dikkate alınarak, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır.” hükümlerine göre resen alan değişikliği yapılabilmektedir.

Alanları Dışında Atanan öğretmenler kendi alanlarına alan değişikliğine başvurabilirler mi?

80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının “Alanları Dışında Atananlar” başlıklı 10. maddesi 1. ve 2. fıkrasındaki; “Mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına atanabilirler.

Mezun oldukları yükseköğretim programı veya aylık karşılığı okutabilecekleri dersler itibarıyla birden fazla alan öğretmenliğine atanabilecek durumda olanlar, ihtiyaç duyulduğunda bu alan öğretmenliklerinden her hangi birisinde görevlendirilebilirler. Bunların yer değiştirme suretiyle atamalarında, öğretmenliğe atanmalarına esas olan alan/kurum öğretmenliği esas alınır. Mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanı dışında başka bir alana atamaları yapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda istekleri de dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilirler.” hükümleri gereğince Alanları Dışında Atanan öğretmenler mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına atanabilirler. Tabi bu işlem için Bakanlığın “Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu” yayınlayarak ilana çıkması gerekmektedir.

Alanını değiştirmek isteyen yöneticinin yöneticilik görevi üzerinden alınır mı?

Alanını değiştirmek isteyen eğitim kurumu yöneticileri, sadece kendi kurumunu tercih etmek suretiyle kadrosunun bulunduğu eğitim kurumunda, geçecekleri “alan”da ders yükü bulunması şartıyla yöneticilikleri üzerinde kalmak üzere, lisans düzeyindeki öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri “alan”lara Alan değiştirme isteğinde bulunabileceklerdir. Bu durumda yöneticilik görevi devam eder.

Eğitim kurumu yöneticileri, kendi kurumu dışında Elektronik Başvuru Formu’na yansıtılacak olan diğer eğitim kurumlarına "Alan değiştirme” isteğinde bulunabileceklerdir. Bu durumda yöneticilik görevi düşer.

Eğitim kurumu yöneticilerinin, bulunduğu eğitim kurumu dışındaki tercihlerinden herhangi birine atanmaları hâlinde, atananların yöneticilik görevleri sona erecektir.

Öğretmenlerin alanları, seminer kurs hizmetiçi eğitimle değiştirilebilir mi?

Öğretmenlerin aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge’ye göre, geçebileceği “alan”a kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen “alan”lara, “Alan değişikliği” isteğinde bulunabildiklerindenseminer, kurs, hizmetiçi eğitim vb. etkinliklerle öğretmenlerin alanları değiştirilemez.

Önümüzdeki günlerde alan değişikliği yapılma ihtimali nedir?

12 yıllık zorunlu eğitime yönelik uygulamalar sonucunda bazı okullarımız ilkokula bazıları ise ortaokula-imam hatip ortaokuluna dönüştürüldü, akabinde öğretmenlerin il içi, il dışı, özür gurubu, anadolu statülü okullara öğretme ataması tamamlanacak ardından norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirme işlemlerinin bitirilmesi ve ilk atama yoluyla öğretmenlerin atanması gerekiyor.

Tüm bu işlemler tamamlandığında bakanlığın önüne bir tablo çıkması gerekiyor. Bakanlığın bu tabloyu görmeden alan değişikliği işlemlerine başlaması saçmalık olur. Hangi branşlarda ihtiyaç hangi branşlarda fazlalık var. Fazlalık olan branşlardan birbirine yakın ihtiyaç olan branşlarda alan değiştirme yoluna çok kolay gidebilir.

Bu öğretmenlerden aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge’ye göre, geçebileceği “alan”a kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen “alan”lara, “Alan değişikliği” yapılması çok kolaydır.

Örneğin;

a) Mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına alan değişikliği işlemleri yapılabilir.

b) İlköğretim Türkçe, Sosyal Bilgiler, Matematik, Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanlar Türkçe alanına Türk Dili ve Edebiyatı; Sosyal Bilgiler alanına Tarih ve Coğrafya; İlköğretim Matematik alanına Matematik; Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alanına Fizik, Kimya ve Biyoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanlarınalan değişikliği işlemleri yapılabilir

Fakat bunun dışında örneğin sınıf öğretmenlerin branş öğretmenliği veya okul öncesi öğretmenliği alanına alan değişikliği yapılamaz. Bu alanların değiştirilebilmesi için Talim Ve Terbiye Kurulunca hangi alan öğretmenlerin seminer, kurs, hizmetiçi eğitim alarak hangi alanlara geçebileceği ve bunun için ne kadar seminer, kurs, hizmetiçi eğitim alacağının belirlenmesi ve seminer, kurs, hizmetiçi eğitimlerin hangi kurumlar tarafından verilebileceğinin 80 sayılı Talim Ve Terbiye Kurulu Kararına bu yönde bir geçici bir madde eklenerek düzenlenmesi gerekmektedir.

Norm kadro fazlası sınıf öğretmenlerinin yan alanlarına göre branş öğretmenliğine geçişi için okullardan sınıf öğretmenlerinin yan alanları istenerek bu öğretmenlerin yan alanlarına alan değişikliği yapılabilir.

Örneğin; Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 18.07.2012 tarih ve 2948 sayılı yazıları ile başlatılan “Okul Öncesi Eğitim Öğretmenliği Semineri” Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Öğretmenliği Genel Müdürlüğün 2011/43 nolu “Ek ders karşılığı görevlendirme” konulu genelgelerin 8. maddesindeki; “Halen ilköğretim okullarında görevli norm kadro fazlası sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmenliği alanına kaynak teşkil eden yükseköğretim programlarından mezun olup atanmamış olanlardan okul öncesi eğitim alanında düzenlenecek seminer programını (60) saat başarı ile tamamlayanlar okul öncesi eğitim öğretmen ihtiyacının atanan öğretmenler yoluyla giderilememesi halinde ek dersle ilgili esasların 9.maddeis kapsamında görevlendirilebilecektir” açıklamasına istinaden yapılmaktadır.

Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğünün başlatmış olduğu bu çalışma alan değiştirmeye yönelik çalışmalar değildir. Fakat bu çalışmanın okul öncesi öğretmenliğinde olabilecek öğretmen ihtiyacını gidermek ve norm kadro fazlası sınıf öğretmenlerini mağdur etmemek adına diğer illerinde yapması gerekmektedir.

Ahmet Kandemir
Memurlar.net Öğretmenler Bölüm Sorumlusu